“Паланэз Агінскага” – фільм рэжысёра Льва Голуба, зняты на кінастудыі Беларусьфільм у 1971 годзе.
Гэта гісторыя пра маленькага скрыпача, які стаў сіратой у першы дзень вайны. Бадзяючыся па вёсках Заходняй Беларусі ў пошуках ежы, ён трапляе ў партызанскі атрад. Адцягваючы ўвагу фашыстаў ігрой на скрыпцы, юны Васіль забяспечвае прыкрыццё сапёрнай групе, якая мініруе чыгуначны мост.
На наступную аперацыю па падрыве ваеннага эшалона адпраўляецца ўжо сам Вася разам з адным з партызанаў атрада. Пасля ўдалага знішчэння складоў сябра арыштоўвае патруль, а Васіль здолеў схавацца ў каталіцкім касцёле. Гэтым касцёлам і быў наш дзятлаўскі касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі. Здымкі праходзілі амаль тыдзень. Местачкоўцы з цікавасцю назіралі за тым, што адбываецца на плошчы, размаўлялі з акцёрамі, частавалі дзятлаўскімі ласункамі.
Яшчэ адным героем фільма стаў арган, што стаіць на хорах і сёння, праўда, у нерабочым стане, чакае свайго часу, каб загучаць ва ўсе трубы на ўрачыстых богаслужэннях.
У касцёле Васіль пазнаёміўся з польскім арганістам Франакам, які і расказаў яму пра арган і выратаваў хлопчыка.
Праз некалькі гадоў пасля заканчэння вайны, на фестывалі маладых выканаўцаў у Польшчы, Васіль сустракае дзядзьку Франака.
Каманда, якая здымала фільм, складалася з вядомых людзей таго часу: аўтар сцэнарыя Кастусь Губарэвіч, рэжысёр-пастаноўшчык Леў Голуб, аператар-пастаноўшчык Рыгор Масальскі, кампазітар Генрых Вагнер, мастак-пастаноўшчык Вячаслаў Кубараў.
Фільм атрымаў шырокую вядомасць. Яму было прысуджана шмат прызоў: галоўны прыз ЦК ВЛКСМ “Чырвоны гваздзік” за стварэнне фільма, які садзейнічае вырашэнню праблемы героіка-патрыятычнага выхавання дзяцей і моладзі на Усесаюзным кінафестывалі дзіцячых фільмаў (Масква, 1971), прыз III Міжнароднага кінафестывалю фільмаў для дзяцей у межах VII Маскоўскага міжнароднага кінафестывалю (1971), прыз Міністэрства асветы СССР “За найлепшы фільм для дзяцей”, прыз-сюрпрыз (жоўты мяч з аўтографамі Льва Яшына і іншых вядомых футбалістаў) ад дзіцячага журы “За найлепшае выкананне дзіцячай ролі” – Ілью Цукеру.
Аўтар сцэнарыя Кастусь Губарэвіч атрымаў Дзяржаўную прэмію БССР 1972 года ў галіне кінематаграфіі. Рэжысёр Л. Голуб – за фільмы “Дзяўчынка шукае тату”, “Анюціна дарога”, “Паланэз Агінскага” таксама атрымаў Дзяржаўную прэмію БССР 1972 года. І яшчэ адным лаўрэатам гэтай прэміі стаў аператар Г. Масальскі. Фільм сабраў цэлы россып узнагарод.
Алена АБРАМЧЫК,
старшы навуковы супрацоўнік Дзятлаўскага гісторыка-краязнаўчага музея
Подписывайтесь на телеграм-канал «Гродно Медиа Group» по короткой ссылке @GrodnoMediaGroup
