У жыцці маленькіх людзей часам здараюцца вялікія няшчасці: жорсткасць дарослых, праблемы ў сям’і, алкагалізм бацькоў.
Побач абавязкова павінны знаходзіцца людзі, гатовыя дапамагчы перажыць цяжкасці. Спецыялісты сацыяльна-педагагічнага цэнтра горада Дзятлава дапамагаюць такім сем’ям у выхаванні дзяцей: накіроўваюць і выпраўляюць недахопы сямейнага выхавання, негатыўнага ўплыву навакольнага асяроддзя на непаўналетніх, палягчаць уваходжанне дзяцей у розныя віды сацыяльных узаемаадносінаў.
На жаль, не ўсе бацькі і маці выконваюць бацькоўскія абавязкі належным чынам – клапоцяцца аб здароўі, фізічным, псіхічным, духоўным развіцці сваіх дзяцей. У некаторых выпадках, як гэта ні сумна, адабранне дзяцей у бацькоў сапраўды неабходная мера. Непаўналетнія з такіх сем’яў трапляюць у дзіцячы сацыяльны прытулак. Ён прызначаны для часовага знаходжання дзяцей ва ўзросце ад 3 да 18 гадоў. Галоўная задача спецыялістаў установы – аказанне комплекснай сацыяльна-педагагічнай і псіхалагічнай дапамогі непаўналетнім, якія трапілі ў цяжкую жыццёвую сітуацыю. Дзеці знаходзяцца ў прытулку да 6 месяцаў у статусе дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў.
Часцей за ўсё да нас трапляюць дзеці з ненадзейных сем’яў, чые бацькі злоўжываюць алкаголем, вядуць амаральны лад жыцця, не займаюцца выхаваннем. Цяпер ва ўстанове знаходзіцца 9 непаўналетніх ва ўзросце ад 4 да 16 гадоў.
Сітуацыі, з-за якіх непаўналетнія трапляюць у дзіцячы сацыяльны прытулак, бываюць розныя, бяда можа здарыцца ў любой сям’і, яе цяжка перажыць нават дарослым, а што казаць пра дзяцей? Напрыклад, пяцігадовая Яна (усе імёны зменены) знаходзіцца ў нас з-за смерці адзінага законнага прадстаўніка – маці. Дзяўчынка наведвае дашкольную ўстанову, як і ўсе маленькія дзеці, любіць гульні, вельмі самастойная, спакойная. Яна сумуе па маме, на пытанне, кім ты хочаш стаць у далейшым, адказала, што “мамай”.
Шаснаццацігадовы Максім і пятнаццацігадовая Алена набылі статус дзяцей-сірот у 2011 годзе з-за пазбаўлення бацькоў бацькоўскіх правоў. Доўгі час жылі ў прыёмнай сям’і, аднак памёр прыёмны бацька – і дзеці пераведзены на дзяржаўнае забеспячэнне ў дзіцячы сацыяльны прытулак. Максім займаецца спортам: футболам, валейболам, баскетболам, плаваннем. Вывучае тэматычны матэрыял, чытае кнігі на рускай і італьянскай мовах, глядзіць тэлеперадачы, займаецца ў спартыўныых секцыях, цікавіцца праграмаваннем. Алена таксама любіць спорт, займаецца лёгкай атлетыкай, удзельнічае ў спаборніцтвах, мае шмат дыпломаў.
Пяцігадовая Каця і сямігадовы Андрэй трапілі ў прытулак другі раз. Бацькі непаўналетніх злоўжываюць спіртнымі напоямі, пасля першага адабрання сталі на шлях выпраўлення, перасталі піць, але іх сілы волі хапіла ненадоўга. Кацярына наведвае дашкольную групу, вельмі таварыская, вясёлая дзяўчынка, лёгка ідзе на кантакт. Андрэй захапляецца грэка-рымскай барацьбой, футболам.
Дзевяцігадовы Кірыл у прытулку першы раз: яго маці злоўжывае спіртнымі напоямі. Бацькі хлопчыка жывуць асобна. Бацька, нягледзячы на пагрозу адабрання дзіцяці, адмовіўся прыняць яго ў сваю сям’ю. Кірыл захапляецца рукадзеллем, прыдумвае і майструе розныя рэчы з кардону. Ён любіць складаць лега, гуляць з машынкамі, чытаць і расказваць вершы, вывучае энцыклапедыі.
Чатырохгадовая Аленка самая маленькая выхаванка прытулка. Усе дзеці адносяцца да яе, як да малодшай сястры. Дзяўчынка, калі паступіла ў прытулак, дрэнна размаўляла, але, дзякуючы намаганням педагогаў, яе маўленне прыходзіць у норму. Бацькі Алены таксама злоўжываюць спіртнымі напоямі, з-за чаго маці пазбаўлена бацькоўскіх правоў на трох старэйшых дзяцей, бацька – на двух. Малодшы брат Алены змешчаны ў Гродзенскі дом дзіцяці, бо на момант адабрання яму было ўсяго 7 месяцаў. Маці непаўналетніх зноў цяжарная.
Больш складаная сітуацыя ў дзяцей, бацькі якіх прадаўжаюць піць і не наведваюць іх у прытулку. Васьмігадовай Аляксандры і сямігадовай Вікторыі цяжка было ў нас адаптавацца, бо малодшая сястра закрытая, складана ідзе на кантакт з дарослымі, хаця з дзецьмі адчувае сябе свабодна. Дзяўчынкі наведваюць музычную школу. Аляксандра танцуе ў харэаграфічнай студыі, Вікторыя ў вольны час шмат чытае.
У прытулку дзяцей наведваюць бацькі, сваякі, непаўналетнія маюць магчымасць пагутарыць з імі па тэлефоне, аднак усе дзеці чакаюць і вераць, што бацькі прыйдуць і забяруць іх у сям’ю. Дзеткі любяць сваіх бацькоў нягледзячы ні на што, хоць у прытулку ў іх ёсць усё, чаго яны часта былі пазбаўлены дома: чыстая бялізна, збалансаванае харчаванне, цацкі, гульні. Тым не менш, дзіця можа паўнавартасна выхоўвацца толькі ў сям’і, і галоўная задача супрацоўнікаў цэнтра – захаваць сем’і для дзяцей. Калі ж няма магчымасці вярнуць непаўналетніх у родную сям’ю, спецыялісты ўстановы шукаюць іншыя сямейныя формы ўладкавання дзяцей. Жадаючых даведацца падрабязную інфармацыю аб стварэнні прыёмнай сям’і запрашаем у аддзел адукацыі Дзятлаўскага райвыканкама (г. Дзятлава, вул. Чапаева, д.18 / 1, тэлефон 2-23-71), а таксама ў сацыяльна-педагагічны цэнтр г. Дзятлава (г. Дзятлава, вул. Кутузава, д. 3, тэлефоны: 2-71-18, 6-15-25). На пытанні адкажуць галоўны спецыяліст аддзела адукацыі райвыканкама Алена Анатольеўна Чайкоўская, дырэктар сацыяльна-педагагічнага цэнтра горада Дзятлава Ала Аркадзьеўна Жэгалік. Будзем рады бачыць вас у камандзе педагагічнага калектыву прыёмных бацькоў.
Кацярына ЛЯЎКЕВІЧ,
намеснік дырэктара па вучэбна-выхаваўчай рабоце СПЦ горада Дзятлава
