На досвітку 22 чэрвеня 1941 года фашысцкая Германія, вераломна парушыўшы дагавор аб ненападзе, пачала вайну супраць Савецкага Саюза. У календары сучаснай Беларусі гэта дата пазначана як Дзень усенароднай памяці Ахвяраў Вялікай Айчыннай вайны. Сёлета напярэдадні жалобнай для нашага народа даты юныя дзятлаўчане, наведвальнікі дзятлаўскіх школьных летнікаў, ушанавалі памяць салдат і мірных жыхароў, загінулых у той далёкай вайне, «Маршам памяці». Ён складаўся з чатырох прыпынкаў, на кожным з якіх дзецям нагадалі трагічную гісторыю часоў ваеннага ліхалецця.
Помнік воінам, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны
Першы пункт памятнага маршрута — помнік воінам, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Мемарыял устаноўлены на месцы брацкай магілы. У ёй пахаваны 64 партызаны і воіны, якія загінулі пры вызваленні Дзятлаўскага раёна ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў у 1944 годзе. Побач з брацкай магілай пахаваны камандзір 120-й Гвардзейскай Рагачоўскай стралковай дывізіі генерал-маёр Ян Фогель і намеснік камандзіра дывізіі гвардыі палкоўнік Павел Пятроў. Дзятлава вызвалілі раніцай 9 ліпеня 1944 года. У аперацыі ўдзельнічалі часці двух палкоў 283-й дывізіі генерал-маёра Васіля Канавалава.
Помнік Іосіфу Філідовічу
У час Вялікай Айчыннай вайны ён быў сувязным Ленінскай брыгады, што дзейнічала на тэрыторыі Гродзеншчыны. Выратоўваючы партызанскі шпіталь, Іосіф Юр’евіч паўтарыў подзвіг вядомага рускага патрыёта XVII стагоддзя Івана Сусаніна.
Мемарыяльны знак і комплекс-помнік «Дзеці ліхалецця».
Мемарыяльны знак «Дзеці ліхалецця» размешчаны на вуліцы Чырвонаармейскай у Дзятлаве, на месцы, дзе размяшчаўся Дзятлаўскі дзіцячы прытулак падчас нямецка-фашысцкай акупацыі.
Комплекс-помнік «Дзеці ліхалецця» адкрыты ў Дзятлаве ў 1988 годзе на тэрыторыі гарадскіх могілак. Некалькі дзясяткаў гранітных пліт у чатыры рады, 76 магіл, 13 імёнаў на плітах і дзве манументальныя сцены, якія ствараюць арку. Гэты мемарыял у памяць аб дзецях — ахвярах вайны. Іх імёны да гэтага часу аднаўляюць краязнаўцы.
Тэкст і фота Н. Авярчук
