У сувязі з павелічэннем з 2017 года пенсійнага ўзросту ва ўпраўленне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па-ранейшаму паступае шмат пытанняў.
Найчасцей людзі цікавяцца аб умовах назначэння пенсій у 2018 годзе; аб узросце, неабходным для назначэння пенсіі ў 2018 годзе; аб працягласці неабходнага страхавога стажу (у тым ліку для асобаў, якія доўгі час ажыццяўлялі сацыяльна значныя віды дзейнасці, праходзілі ваенную службу); аб перыядзе для вылічэння індывідуальнага каэфіцыента заробку.
Са студзеня 2017 года пачалося паэтапнае (на паўгода ў год) павышэнне агульнаўстаноўленага пенсійнага ўзросту да дасягення мужчынамі 63, жанчынамі 58 гадоў.
Суразмерна павелічэнню агульнаўстаноўленага пенсійнага ўзросту адбываецца павелічэнне ўзросту выхаду на датэрміновыя пенсіі па ўзросце і за выслугу гадоў.
У 2018 годзе змогуць скарыстацца правам на працоўную пенсію па ўзросце мужчыны, якія нарадзіліся ў другой палове 1957 года, па дасягненні 61 года і жанчыны, якія нарадзіліся ў другой палове 1962 года, па дасягненні 56 гадоў.
Аднак варта звярнуць увагу, што ўзрост выхаду на пенсію залежыць не толькі ад даты нараджэння, але і ад даты звароту па назначэнне пенсіі. Калі жанчына, якая нарадзілася ў снежні 1962 года, не звернецца па назначэнне пенсіі ў снежні 2018 года, а звернецца ў студзені 2019-га, узрост яе выхаду на пенсію ў 2019 годзе будзе павялічаны яшчэ на паўгода.
Абавязковай умовай для рэалізацыі права на працоўную пенсію па ўзросце і за выслугу гадоў, акрамя дасягнення вызначанага ўзросту, з’яўляецца наяўнасць страхавога стажу, вызначанай законам працягласці.
Пачынаючы са студзеня 2017 года, страхавы стаж, неабходны для назначэння працоўнай пенсіі, павялічваецца на паўгода ў год.
Калі ў 2017 годзе патрабавалася наяўнасць не менш за 16 гадоў стажу работы з выплатай абавязковых страхавых узносаў у бюджэт дзяржаўнага пазабюджэтнага фонду сацыяльнай абароны насельніцтва, то ў 2018 годзе патрабуецца наяўнасць не менш за 16 гадоў 6 месяцаў страхавога стажу.
Выключэнне складаюць шматдзетныя маці, якія нарадзілі 5 і больш дзяцей, маці ваеннаслужачых, смерць якіх звязана з выкананнем абавязкаў ваеннай службы, інваліды вайны, інваліды з дзяцінства, бацькі дзяцей-інвалідаў, ліліпуты і карлікі — гэтым катэгорыям грамадзян для рэалізацыі права на працоўную пенсію па ўзросце патрабуецца наяўнасць не менш за 5 гадоў страхавога стажу.
Акрамя таго, з 1 жніўня 2017 года Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь №233 да 10 гадоў зніжана працягласць страхавога стажу для асобаў, якія доўгі час ажыццяўлялі сацыяльна значныя віды дзейнасці і з-за гэтага не змаглі сфарміраваць неабходны страхавы стаж, аднак пры гэтым маюць агульны стаж: мужчыны — не менш за 40 гадоў і жанчыны — не менш за 35 гадоў.
Пры такой жа працягласці страхавога стажу 10 гадоў і наяўнасці агульнага стажу ў мужчын 25 гадоў і 20 гадоў у жанчын, пенсія па ўзросце назначаецца грамадзянам, якія доўгі час (не менш за 10 каляндарных гадоў без заліку ў гэты стаж часу знаходжання ў сацыяльным водпуску па доглядзе дзяцей) праходзілі ваенную службу, службу ў ваенізаваных арганізацыях і пры гэтым не набылі права на пенсію па нормах Закона Рэспублікі Беларусь «Аб пенсійным забеспячэнні ваеннаслужачых, асобаў кіруючага і радавога саставу органаў унутраных спраў, Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертызаў Рэспублікі Беларусь, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях і органаў фінансавых расследаванняў».
Пры назначэнні пенсіі ў 2018 годзе заробак вылічаецца за апошнія 24 гады работы перад назначэннем пенсіі (згодна з заканадаўствам, перыяд для вылічэння індывідуальнага каэфіцыента заробку штогод павялічваецца на 1 год да стажу работы, які фактычна маецца ў асобы, якая звярнулася па назначэнне пенсіі).
Алена НАВІЧЭНКАВА,
намеснік начальніка ўпраўлення па працы, занятасці і сацыяльнай абароне Дзятлаўскага райвыканкама
