Заканчваецца месяц рэлігійнага турызму. Прайшоў ён, нягледзячы на шматлікія выхадныя дні, плённа і актыўна. Магчыма, плённасці яго спрыялі рэлігійныя святы, якіх так шмат было ў студзені. Не будзем гадаць, галоўнае – вынік і тое задавальненне, што прыносіць гэты самы вынік. Школьнікі наведвалі храмы, здымаліся ролікі пра самыя загадкавыя рэліквіі цэркваў і касцёлаў, да знаёмства грамадскасці з каталіцкімі і праваслаўнымі храмамі падключыліся ксяндзы і свяшчэннікі. Прыемна, шчыра кажучы, калі табе ідуць насустрач, разумеюць важнасць развіцця турызму ў рэгіёне, дапамагаюць разабрацца ў тонкасцях веры той ці іншай канфесіі. Мы шчыра ўдзячны ўсім, хто адгукнуўся на просьбу падключыцца да экскурсій, расказаць пра святыні і паказаць іх карыстальнікам сацыяльных сетак.
А турыстычны інфармацыйны цэнтр вырашыў падвесці вынік экскурсійнага наведвання цэркваў і касцёлаў за 2024 год і вызначыць ТОП-5 самых папулярных храмаў Дзятлаўшчыны. І вось што атрымалася.

Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі, самы старажытны будынак Дзятлаўшчыны, узведзены сям’ёй Сапегаў, Львом Іванавічам і яго сынам Казімірам Львом, на працягу 1624-1646 гадоў. Будынак, якім апекаваліся Радзівілы і Стравінскія, які некалькі разоў гарэў, але падымаўся і ўзносіўся да нябёсаў зноў і зноў. Менавіта летась касцёл, дзякуючы ксяндзу Андрэю Лішко, адчыніў для турыстаў свае скляпенні і стаў яшчэ больш цікавым і загадкавым. А, як вядома, разгадаць загадку – справа інтрыгуючая. Не буду пісаць пра ўсе таямніцы касцёла: хто яшчэ яго не наведаў – мы заўсёды да вашых паслуг. І раскажам, і пакажам, ды і пане Андрэй нікому не адмовіць, бо адразу палюбіў свой прыход і старажытны дзятлаўскі храм. Раскажам пра мошчы Святога Удальрыка, якія захоўваюцца ў касцёле. Між іншым, з правага боку, бліжэй да алтара, вы зможаце ўбачыць скульптурную выяву Святога, магчыма, узведзеную ў гонар старэйшага сына Мікалая Фаўстына Радзівіла – Удальрыка Радзівіла, грамадскага дзеяча Рэчы Паспалітай, пісьменніка. Радзівілы фундавалі аднаўленне касцёла пасля вялікага пажару першай паловы 18 стагоддзя і, хутчэй за ўсё, пажадалі вось так увекавечыць свае імёны – Мікалай Фаўстын праз пахаванне ў калоне касцёла свайго сэрца, а Удальрык – праз скульптуру і мошчы Святога, імем якога быў нарачоны пры нараджэнні. Ёсць у касцёле яшчэ адна памятка пра Радзівілаў – ікона Святой Барбары. Яна таксама справа, непадалёк ад скульптуры Святога Удальрыка. Барбарай звалася жонка Мікалая Фаўстына, паходзіла з раготнаўскіх Завішаў.
Сапраўды, цікава, калі задумаешся і пачнеш даследаваць. А даследаваць ёсць што, і, мяркуем, знойдуцца навукоўцы ў Інстытуце гісторыі НАН Беларусі, які ўзначальвае наш зямляк Вадзім Лакіза, што змогуць раскрыць для турыстаў многія таямніцы.

Спаса-Праабражэнская царква і сабор святых навамучанікаў і спаведнікаў Царквы Рускай немагчыма не наведаць. Два турыстычныя аб’екты, а лёс агульны, неразрыўны. Сама гісторыя гаворыць тут з турыстамі. І гаворыць вуснамі Канстанціна Іванавіча Астрожскага, фундатара храма, які быў пабудаваны згодна з яго рашэннем у 1508 годзе. Праваслаўныя дзятлаўчане ганарацца, што маюць дзве царквы, але шлях да здзяйснення задумы многіх святароў быў доўгі і няпросты. Больш за сто гадоў прайшло, пакуль ажыццявілася мара пра новы храм – сёння велічны сабор, што здзіўляе сваёй прыгажосцю і гасціннасцю. З вялікай удзячнасцю і павагай наведваюць яго нашы госці – турысты з Расіі, слухаюць гісторыю выратавання партызанскага камандзіра Валянціна Біцько, пакланяюцца мошчам Святога Амбросія Опцінскага, з душэўным трапятаннем падыходзяць да Галгофы і з заміраннем сэрца слухаюць гісторыю пра цуд – у 1998 годзе Галгофа міратачыла. І абавязкова тут трэба паставіць свечку за здароўе, бо месца намоленае, святое, жыватворнае.

Касцёл Божага Цела ў аграгарадку Дварэц таксама адзін з папулярнейшых турыстычных аб’ектаў нашага раёна. Ён уваходзіць у маршруты “Дарогамі Дзятлаўшчыны” і “Ад Цара да самавара”, наведваюць храм групы, якія едуць з Гродна і Мінска, Бабруйска і Баранавіч, а таксама расійскія турысты. Чым жа прываблівае будынак? Найперш, задумай і гісторыяй узвядзення. Ініцыятарам пабудовы стала Апалінарыя Пратасевіч, жонка мясцовага памешчыка. Трэба ж было жанчыне ў пачатку 20 стагоддзя ўзяцца за такую справу, дабіцца дазволу ў Санкт-Пецярбургу, заручыцца фінансавай падтрымкай сваякоў Радзівілаў і за кароткі тэрмін узвесці касцёл! Велічны, з жоўтай італьянскай цэглы, з падлогай, выкладзенай такой якаснай неапальскай пліткай, што не папсавалася нават пад капытамі коней, якія стаялі ў храме ў савецкі час. А яшчэ, відаць, касцёл цікавы сваёй архітэктурай – стылем неабарока – і трагічнай гісторыяй сям’і Пратасевічаў, памешчыкаў, якія пакінулі калісьці значны след на дзятлаўскай зямлі.

А завяршае спіс ТОП-5 храмаў Дзятлаўшчыны касцёл Святых Анёлаў-Ахоўнікаў у Раготна, пабудаваны ў 1840 годзе. Касцёл выглядае так незвычайна-велічна і грандыёзна, што не хапае слоў, каб апісаць уражанне, што застаецца ў памяці надоўга. Спачатку ад месца, дзе ён пабудаваны. Уявіце сабе: высачэнная гара, а на ёй – белы вялізны будынак з калонамі, нібы палац рымскага імператара. Падымаешся па лесвіцы да ўвахода і бачыш ўсю ваколіцу з хатамі, дарогамі, палямі і лесам. Дзе амаль дзвесце гадоў таму чалавек мог уявіць сябе птушкай, як не тут, каля сцен касцёла? Вакол храма – высокая каменная агароджа, відаць, аўтэнтычная, крыж з распяццем, а ўсярэдзіне – арачная столь і калоны, калоны… Тут у савецкі час быў зернясклад, таму будынак захаваўся нядрэнна. А велічнасць яго і стылёвае рашэнне (храм пабудаваны ў стылі позняга класіцызму) дазволілі аднесці касцёл да ТОП-5 самых прыгожых храмаў Гродзеншчыны.
Наперадзе – турыстычны сезон. Заказвайце экскурсіі, наведвайце цэрквы і касцёлы. Будзем разам вывучаць гісторыю і радавацца, што час захаваў для нас такія цудоўныя будынкі, якія складаюць багацце роднай дзятлаўскай зямлі.
Алена АБРАМЧЫК,
спецыяліст па турызме Дзятлаўскага турінфацэнтра
Подписывайтесь на телеграм-канал «Дятлово ОНЛАЙН» по короткой ссылке @gazeta_peramoga
#нашелучшее
#нашалепшае