Дадатковы неафіцыйны заробак у выглядзе зарплаты “ў канверце” – гэта не выгадная прапанова ад наймальніка, а парушэнне заканадаўства з-за якога пацярпець могуць абодва бакі “здзелкі”.
Ірына Баравік, намеснік начальніка ўпраўлення – начальнік аддзела пенсій і дапамог упраўлення па працы, занятасці і сацыяльнай абароне райвыканкама патлумачыла ўсе нюансы, якія павінны ведаць наймальнікі і работнікі:
– Пры працаўладкаванні, у першую чаргу, работнік і наймальнік павінны заключыць пісьмовы працоўны дагавор, экзэмпляры якога захоўваюцца ў абодвух бакоў. За парушэнне ўстаноўленага парадку прыёму на работу наймальнік нясе адміністрацыйную адказнасць у выглядзе штрафу ў памеры да 20 базавых велічыняў.
Працадаўцы, якія выплачваюць работнікам заработную плату, абавязаны за кошт уласных сродкаў з сумаў налічанай заработнай платы ажыццяўляць адлічэнні абавязковых страхавых узносаў у бюджэт Фонду сацыяльнай абароны насельніцтва ў памеры 34 % ад сумы налічанай заработнай платы.
Каб мінімізаваць сумы, якія накіроўваюцца ў ФСАН, асобныя суб’екты гаспадарання афіцыйна выплачваюць работнікам толькі мінімальна дапушчальную зарплату, астатнюю (як правіла, большую яе частку), згодна з ранейшай дамоўленасцю, выдаюць на рукі без адлюстравання яе ў бухгалтарскім уліку. Гэта і ёсць зарплата “ў канверце”.
Зразумела, што такая “схема” мае свае непрыемныя наступствы.
Так, памер пенсіі па ўзросце залежыць ад стажу работы і заработнай платы да прызначэння пенсіі, а права на працоўную пенсію па ўзросце і за выслугу гадоў – ад наяўнасці ўстаноўленага страхавога стажу.
Зарплата “ў канверце” пазбаўляе работніка пэўных прыступак яго сацыяльнай абароны і, у першую чаргу, гэта тычыцца пенсіі, бо яна налічваецца чалавеку, зыходзячы з той заработнай платы, якую атрымліваў гэты работнік у працэсе сваёй працоўнай дзейнасці, а менавіта з той яе часткі, якая афіцыйна занесена ў плацежную ведамасць. Перыяды, калі наймальнікі не ажыццяўлялі за работніка адлічэнняў абавязковых страхавых узносаў у бюджэт ФСАН, не будуць залічваць у стаж для прызначэння пенсіі.
У Рэспубліцы Беларусь да 2025 года ажыццяўлялася паэтапнае павелічэнне да 20 гадоў неабходнага пры назначэнні працоўнай пенсіі па ўзросце і за выслугу гадоў стажу работы з выплатай абавязковых страхавых узносаў у бюджэт Фонду – так званага “страхавога стажу”. Толькі выплачваючы гэтыя ўзносы з афіцыйных сумаў зарплаты работнік можа разлічваць на атрыманне пенсіі і сацыяльную абарону.
Артыкулам 243-3 Крымінальнага кодэкса РБ прадугледжана крымінальная адказнасць наймальніка за наўмыснае неналічэнне і няўплату абавязковых страхавых узносаў, узносаў на прафесійнае пенсійнае страхаванне ў бюджэт Фонду.
Як бачым, кожны работнік павінен памятаць, што, атрымліваючы “шэрую” зарплату ён рызыкуе працоўным стажам, правам на працоўны водпуск, аплатай “бальнічнага”, іншымі гарантыямі, а таксама кампенсацыяй у выпадку атрымання вытворчай траўмы. Не згаджайцеся на зарплату “ў канверце”, адстойвайце свае правы на сацыяльную абарону.
Ірына СТЫРНІК
Подписывайтесь на телеграм-канал «Дятлово ОНЛАЙН» по короткой ссылке @gazeta_peramoga
