На пытанні адказвае старшыня суда Дзятлаўскага раёна Вадзім Дуброўскі.
Якія спрэчкі, звязаныя з выхаваннем дзяцей, узнікаюць у бацькоў (былых мужа і жонкі)?
– Найбольш распаўсюджанымі з’яўляюцца спрэчкі, калі бацькі не дамовіліся паміж сабой аб тым, з кім з іх павінна жыць непаўналетняе дзіця, або калі аднаму з бацькоў, які пражывае асобна ад дзіцяці, чыняцца перашкоды ў стасунках з ім.
У першым выпадку ў суд адным або абодвума бацькамі падаецца іск аб вызначэнні месца жыхарства дзіцяці. У другім – аб усталяванні парадку стасункаў з дзіцем.
Важна ведаць!
* Пры скасаванні шлюбу ў судовым парадку, калі бакамі не пазначана, з кім павінна жыць дзіця і не заяўлены адпаведныя іскавыя патрабаванні, суд у рашэнні аб скасаванні шлюбу не вызначае месца жыхарства дзіцяці.
* Калі ж муж і жонка дасягнулі кампрамісу па гэтым пытанні і хочуць замацаваць яго дакументальна, яны могуць загадзя пісьмова падрыхтаваць умовы пагаднення аб дзецях і хадайнічаць перад судом аб іх зацвярджэнні. Але зрабіць гэта можна, калі справа аб скасаванні шлюбу знаходзіцца ў судзе, і рашэнне па ёй яшчэ не вынесена.
Які парадак вырашэння гэтых спрэчак?
– Згодна са шлюбна-сямейным заканадаўствам рознагалоссе паміж бацькамі аб тым, з кім будзе жыць дзіця, вырашаецца ў судовым парадку, зыходзячы з інтарэсаў дзіцяці. Суд улічвае, хто з бацькоў праяўляе клопат і ўвагу да дзіцяці, узрост яго, прыхільнасць да кожнага з бацькоў, іх асабістыя якасці, магчымасць стварэння належных матэрыяльна-бытавых умоў і маральна-псіхалагічнай атмасферы, забеспячэння належнага ўзроўню выхавання. Пры вынясенні рашэння абавязкова ўлічваецца меркаванне дзіцяці, якое дасягнула ўзросту дзесяці гадоў, за выключэннем выпадкаў, калі гэта супярэчыць яго інтарэсам.
У іскавай заяве аб вызначэнні парадку стасункаў з дзіцем, чым больш дэталізавана ісцец пакажа ўмовы гэтых стасункаў: жаданы час для сустрэч, канкрэтныя дні, гадзіны (уключаючы ў тым ліку ў святочныя дні; права забіраць з дзіцячай дашкольнай установы); агаворыць нюансы стасункаў у выпадку хваробы, магчымасці пакідання яго на ноч, сумеснага наведвання культурна-відовішчных мерапрыемстваў, у перыяд працоўнага водпуску і так далей – тым менш праблем паўстане ў працэсе выканання рашэння суда.
Па гэтых катэгорыях спраў з’яўляецца абавязковым удзел органа апекі і папячыцельства, які папярэдне складае акты абследавання жыллёва-бытавых умоў кожнага з бацькоў і дае заключэнне па сутнасці спрэчкі.
Патрабаванні аб вызначэнні месца жыхарства дзіцяці і ўсталяванні парадку стасункаў з ім ставяцца да катэгорыі немаёмасных. Памер дзяржаўнай пошліны за падачу ў суд такіх іскавых заяў складае 3 базавыя велічыні.
Як судом вырашаюцца спрэчкі, звязаныя з выхаваннем дзяцей? З кім з бацькоў найбольш часта застаюцца жыць непаўналетнія дзеці?
– Як паказвае практыка мінулых гадоў, прыярытэт сапраўды часта аддаваўся менавіта мацярынскаму клопату і выхаванню непаўналетніх. Аднак закон нездарма ўсталяваў роўнасць правоў і абавязкаў бацькоў у адносінах да іх дзяцей. Сучасныя тэндэнцыі сведчаць аб тым, што мужчыны ўсё часцей звяртаюцца ў суды з іскамі аб перадачы ім дзяцей на выхаванне, і ўсё часцей, даследаваўшы ўсе абставіны справы і сабраныя доказы, суд прыходзіць да высновы аб неабходнасці задавальнення падобных іскаў.
За 2024-ты і пяць месяцаў бягучага года судом разгледжана пяць спраў аб вызначэнні месца жыхарства дзіцяці і дзве справы аб устанаўленні парадку стасункаў з ім. Па дзвюм з пяці іскі пададзены бацькамі. І судом іх патрабаванні задаволены, паколькі маці ўхіліліся ад выхавання, злоўжывалі спіртнымі напоямі, вялі амаральны лад жыцця. Па адной са спраў бацьку на выхаванне былі перададзеныя чацвёра непаўналетніх дзяцей. Па справах аб устанаўленні парадку стасункаў з дзіцем судом атрымалася ўрэгуляваць прававую спрэчку з дапамогай сусветнага пагаднення на прымальных для абодвух бакоў умовах.
Кожная справа, якая тычыцца сямейных пытанняў, індывідуальная па сваім характары, і на практыцы вырашэнне, з кім з бацькоў варта пакінуць дзіця, з’яўляецца складаным. Аднак неабходна памятаць, што незалежна ад таго, з кім засталося жыць дзіця, за яго будучыню адказныя і бацька, і маці ў роўнай ступені.
Падрыхтавала Вольга ЮШКЕВІЧ
Подписывайтесь на телеграм-канал «Дятлово ОНЛАЙН» по короткой ссылке @gazeta_peramoga
