Лес – гэта наш лёс: не выпадкова, што нават гучанне гэтых слоў падобнае.
Лес – гэта наша стыхія, наш космас, наша духоўная прастора. А словазлучэнні “родны лес”, “родны бор”, “родны гай” – спрадвек для нас не пусты гук, гэта сама псіхалогія і філасофія нацыянальнага жыцця. Лес – звонкая і надзвычай шчодрая лірыка нашага дзяцінства, юнацтва, сталых год жыцця. Нездарма многія нашы продкі спрадвек любілі будаваць свае хаты менавіта на ўзлеску, каб пастаянна жыць у гармоніі з прыродай-матухнай, жыць на ўлонні. І хаты будавалі з лясных, цёплых бярвенняў.
Ды й паняцце “малая радзіма” для многіх суайчыннікаў засяроджана ў тым самым шчымлівым і дарагім – лесе маленства… Для мяне яшчэ і слова карані – самае святое: яно пачатак майго роду Карнелюкоў. Няма дрэўца без каранёў, ды й чалавек без каранёў – манкурт, перакаці-поле…
Для нашых продкаў лес быў Богам душы і сэрца. Быў духоўным бацькам, настаўнікам. Ён лячыў, вучыў прыроднаму розуму, карміў, тут палявалі на дзічыну, адпачывалі. І, канешне ж, лес нясе неабсяжную духоўную прастору, у яго велізарная культуралагічная сутнасць.
…Усе беларусы традыцыйна пакланяліся Лесавіку – гаспадару лесу. Лічылася, што абсалютна кожны лясны масіў мае свайго лесавіка, які з’яўляецца братам хатніка і палевіка. Нашы продкі лесавіка ўяўлялі ў выглядзе вялізнага – у рост з дрэва – старога з белым, як бяроста, тварам, вялікімі ўважлівымі вачыма, у жывёльнай скуры. Існавала перакананне, што Лесавік можа дапамагчы добраму лясному вандроўніку, паказаць багатыя ягадныя і грыбныя мясціны, а злога, наадварот, – пазбавіць здабычы, нават напалохаць, нагнаць у бок няўгоднага, драпежнага паляўнічага звяроў, прымусіць доўга блукаць па лесе, заблудзіцца.
Нашы продкі ведалі, што лес з’яўляецца прыроднымі лекамі ад шматлікіх хвароб. І зусім не выпадкова, што і сучасныя санаторыі размешчаны ў асяродку вялікіх лясоў: лясны водар надзвычай спрыяе выздараўленню. Лясное паветра насычана азонам, тут няма пылу, шкодных рэчываў. Самае багатае на фітанцыды паветра назіраецца ў хваёвых лясах. Так што ў любую вольную часіну адпраўляйцеся ў лес. Толькі не трэба браць з сабой смартфонаў – трэба вучыцца слухаць музыку лясной цішыні, упісвацца ў лясную гармонію. Сумна, маркотна стала на душы – таксама спяшайцеся ў лес! Разам з дзецьмі. Разам з сям’ёй.
Канстанцін КАРНЯЛЮК
Подписывайтесь на телеграм-канал «Дятлово ОНЛАЙН» по короткой ссылке @gazeta_peramoga
